روستاي سرسبز و زيباي انگوران

/ تاریخ برای جوانان این فایده را دارد که آنان را زودتر از معمول به سطح خود می رساند. پنجره ها را بر روی آنها می گشاید و به آنها اجازه می دهد تا عواملی را که در جهان آنها حاکم بوده است و هنوز هم هست بهتر بشناسند آنچه را که در خور ترک و طرد است از آنچه که شایسته حفظ و نگهداری است تمیز دهند/ دکتر عبدالحسین زرین کوب

خاندان میار (طایفه جلیله میاریه) کهن ترین خاندان  کلارستاق (کلارستاق: از تونل کندوان تا دریای مازندران در چالوس که از سمت غرب تا نمک آبرود و از سمت شرق تا رودخانه چالوس که مرز کجور است و شامل کوهستان غربی و شرقی، بیرون بشم کلاردشت و مرزن آباد و کلاردشت و چالوس یا دشت و قشلاق می باشد) و یکی از کهن ترین خاندان ها و طوایف مازندران و ایران می باشد. مسکن و موطن اصلی این طایفه از قدیم الایام تا کنون روستای لاهو (میار محله لاهو) در کلاردشت کلارستاق می باشد اما به تصاریف زمان برخی از بزرگان این خاندان در نقاط دیگری همچون تبرسوی کلاردشت (تورسو یا طورسو) ، سوادکوه (میارکلا)، ساری (میار محله یا میار کلای ساری)، قائمشهر (صنم حاجی کلا و چمازکتی)، بیرون بشم کلاردشت (مرزان آباد یا مرزن آباد کنونی، گرکلا یا گوهرکلای کنونی، گرمابک )، چالوس (نجار کلا، چالوس محله ، بورسر و...)، شهسوار یا تنکابن فعلی (کلار آباد، گراکوه و رودگر محله)، رئیس محله نرسیده به لاویج در نور و محله میار در ورامین ساکن شده اند و اکنون نیز نوادگان آن ها در این مناطق ساکن می باشند و عده بسیاری نیز در تهران ، کرج و کشورهای خارجه سکونت دارند.این خاندان نقش بسیار مهمی را در تاریخ چالوس و کلاردشت و مرزن آباد (کلارستاق) داشته است. بزرگان خاندان میار و مورخان نظراتی چند در مورد وجه تسمیه کلمه میار دارند که به دو مورد از مشهورترین این نظرات می پردازم:

• 1. کلمه میار به زمان مازندرانی یار من معنی شده است چرا که صفت بارز این طایفه دستگیری از مستمندان، فقرا و ابن سبیل می باشد و این طایفه علیرغم قدرت و نفوذ فراوانی که در منطقه کلارستاق داشتند همواره با رعایا و زیردستان خویش با نرمی و مهربانی رفتار می کردند. (کتاب زندگی خاندان میار کلارستاقی و گفته های بزرگان خاندان میار)
• 2. مرحوم ملک بهرام خان میار ملک مرزبان در این باره نوشته است که: " در اواسط شهریور 1326 شمسی ضمن مراجعه به عمویم جناب سرگرد مرتضی قلیخان ملک مرزبان (سرهنگ ملک مرزبان بعدی) در دانشگاه جنگ تهران در سه راه طرشت و برحسب راهنمایی ایشان به کلاس درس استاد تاریخ ایران تیمسار سرلشگر صمدی با استفاده از صندلی آزاد شنیدم که : مردینوس مازندرانی از طرف خشایارشا شاه هخامنشی پس از فتوحاتی مرزدار ایران آن روز شد و در مقابل هجوم مردان آسیایی (آسیای شمالی) با مردان دلیر خود ایستادگی و پایداری می کرد. مردینوس لغت یونانی است. فارسی مردینوس مردیار می باشد که در اثر کثرت استعمال و به مرور زمان به میار تبدیل شده است." Mardoniusنام سردار نامدار داریوش و خشایارشا هخامنشی بوده است که سمت ریاست گارد شاهنشاهی هخامنشی را نیز بعهده داشته است.

بر اساس روایت اول خاندان میار از بازماندگان خاندان پادوسبان می باشند که در حدود 1000 سال بر رویان و مازندران حکومت کرده اند و سرسلسله خاندان میار،ملک کیومرث رستمداری ( حکمران رویان و رستمدار و طالقان و قزوین و ری و شمیران و تهران در زمان پادشاهی امیر تیمور) می باشد  که  خاندان پادوسبانان نیز از بازماندگان پادشاهان ساسانی می باشند و شاهان ساسانی نیز از بازماندگان سلسله پادشاهان کیانی می باشند که پسوند کیانی در بسیاری از این شاخه های این طایفه دیده می شود و شاهد بر این مدعا:

1. لقب احترام انگیز کیا است که نشان از کیایی و کیانی و پادشاهی دارد که در ابتدای نام تمامی بزرگان این خاندان تا اوایل پادشاهی قاجاریه دیده می شود همچون کیا نعیم بیک میار ( کیا نعیم شاه کلاردشتی ) حکمران کجور و کلارستاق و کلاردشت از اواخر سلسله صفوی تا حکومت زندیه.

2. مالکیت غالب  املاک و روستاها و مراتع  کلارستاق به دست خاندان میار بوده است.

3. انتخاب بزرگان این خاندان به عنوان حاکم کلارستاق و بعضاً کجور و کلارستاق از سوی پادشاهان ایران همچون کیا نعیم بیک میار حکمران کجور و کلارستاق و کلاردشت از سوی شاه سلطان حسین صفوی و نادر شاه افشار و کریم خان زند، کیا عباسعلی میار حاکم کلارستاق و کجور از سوی کریم خان زند بعد از ادعای شاهنشاهی کیا نعیم بیک میار و دستگیری نعیم شاه کلاردشتی که خود ماجرایی مفصل دارد، مرتضی قلی بیک میار حاکم کلارستاق از سوی آقا محمد شاه (خان) قاجار و فتحعلی شاه قاجار، رجبعلی بیک میار حاکم کلارستاق از سوی فتحعلی شاه، آقاخان میار حاکم کلارستاق از سوی فتحعلی شاه و به دستور محمدقلی میرزا ملک آرا حکمران کل طبرستان و استراباد، محمد خان میار به دستور محمدقلی میرزا ملک آرا حکمران کل طبرستان و استراباد. پس از ترور آقاخان میار بدست خواجوندهای کلاردشت و خاندان خلعت بری چون آقا خان در این زمان در صدر خاندان میار بود و بازوی کارآمد خاندان میار محسوب می شد، مانع ادغام کلارستاق با کجور و تنکابن از پیش پای خلعت بریها برداشته شد(!!!!!) و پس از ادغام حکومت های کجور و کلارستاق و تنکابن به عنوان محال ثلاث در غالب اوقات خاندان میار نیابت حکومت کلارستاق را از سوی حبیب اله خان ساعدالدوله و فرزندانش همچون سپهسالار تنکابنی که حکمران محال ثلاث بودند، بر عهده داشتند.

خاندان میار هم اکنون دارای شاخه های و شعبات بسیاری می باشد که هر یک در دل این خاندان، طایفه ای محسوب می شود که اسامی آن ها  بر اساس مسکن آنها بدین شرح است که تا کنون  27 شاخه از این خاندان بزرگ شناسایی شده است.

• میارهای لاهوی کلاردشت

میار محله لاهو مسکن، موطن اصلی  و مسقط الراس اصلی این خاندان بحساب می آید و دارای این طوایف می باشد:

1.میار نعیمی: احتمالاًً از بازماندگان کیا نعیم شاه میار- اطلاعات کاملتر نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. 2.میار سلطانی: از بازماندگان حسینقلی خان میار سلطانی که تمامی اجداد این طایفه دارای درجه نظامی سلطانی در دوره قاجاریه بودند که معادل درجه سرهنگی است همچون نصیر سلطان میار لاهویی- اطلاعات کاملتر نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.  3.میار احمدی: پسوند این خاندان از آقا احمدعلی آقا میار لاهویی است که از بازماندگان فرزند ارشد کیا عباسعلی میار یعنی آقا محمدزکی میار می باشند که اکنون فرزندان مرحوم حسن خان میار می باشند. 4. میار عباسی: این طایفه نیز از بازماندگان آقا احمدعلی آقا میار لاهویی است که از بازماندگان فرزند ارشد کیا عباسعلی میار یعنی آقا محمدزکی میار می باشند و پسوند این خاندان از کیا عباس می آید که مرحوم کیا سعید میار این پسوند را انتخاب کرد و اکنون نوادگانش دارند. 5. میار رستمی: اطلاعات کاملی در دست نیست ولی احتمالاً از از بازماندگان کیا رستم میار هستند. 6. میار: بازماندگان مرحوم حاج مسیح میار که خود از نوادگان بهرام خان فرزند میرزا آقا میار لاهویی است. 7.  میار صادقی: در مورد پسوند این طایفه هنوز اطلاعات کاملی نداریم اما این خاندان از بازماندگان کربلایی فرج اله میار لاهویی می باشند که اکنون بازماندگان مرحوم آقا حسن  میار صادقی فرزند آقا سلیمان فرزند کربلایی فرج اله دارای این فامیلی هستند و طایفه میار عندلیب (عندلیب) نیز شاخه ای از این طایفه می باشند. 8. میار یوسفی: این طایفه از بازماندگان آقا محمد یوسف میار هستند و پسوند یوسفی نیز کاملا مشخص است که به چه واسطه افزوده شده است. 9. میار یساولی (خاوری یا خاوران):  در مورد این طایفه اطلاعات کافی در دست نیست.

•·  میارهای تبرسوی کلاردشت

10. میار عسگری: اطلاعات کاملی در دست نیست و احتیاج به تحقیقات بیشتر دارد اما بطور کلی یکی از سکونتگاه های بسیار قدیمی خاندان میار می باشد چون میار ها در دوره صفویه در سه محل لاهو، حسنکیف و تبرسوی کلاردشت که ملک این خاندان بوده است سکونت داشته اند. 11. میار حسینعلی: در مورد این خاندان اطلاعاتی دردست نیست.

• میارهای مرزان آباد یا مرزبان آباد (مرزن آباد کنونی)

کیا عباسعلی میار جد تمامی میارهای بیرون بشم کلاردشت و نجارکلای چالوس می باشد. پس از مهاجرت مرحوم کیا عباسعلی میار از لاهو به کلاردشت که در حدود 250 سال پیش بوده است، پسر سومش مرتضی قلی بیک میار حاکم کلارستاق در زمان آقا محمد خان و فتحعلی شاه قاجار دارای 2 پسر بود که آقاخان و آقا اسداله بوده اند. میارهای مرزن آباد از بازماندگان آقا اسداله میار نایب الحکومه کلارستاق در زمان ناصرالدین شاه قاجار و حکومت ساعدالدوله خلعت بری بر محال ثلاث می باشند که دارای 5 طایفه می باشند:

12. میار: بازماندگان مرحوم عزیزاله خان میار سردار بزرگ کلارستاق که ریاست و فرماندهی حزب جنگل کلارستاق را بعهده داشت و مدتی نیز حکومت کلارستاق و مدتی نیز حکومت رانکوه گیلان را بعهده داشته است و بازماندگان مرحوم صادق خان میار که هر دو نفر نوه آقا اسداله خان میار بوده اند. 13. میار اسداله نژاد: بازماندگان مرحوم حسینقلی خان میار اولین رئیس انجمن شهر مرزن آباد که فرزند ابراهیم خان میار نوه آقا اسداله خان فرمانفرمای کلارستاق بوده است و بازماندگان مرحوم عباس خان میار که نوه آقا اسداله می باشند. 14. میار درخشان: بازماندگان مرحوم علی اصغر خان فرزند هدایت خان اول فرزند آقا اسداله می باشند که اکنون فرزندان مرحوم هدایت خان دوم میار دارای این فامیلند . مرحوم هدایت خان میار کارمند عالی رتبه شرکت نفت ایران بود و معاونت کارگزینی شرکت نفت ایران را بعهده داشته است. 15. میار علی پور: پسوند علی پور از نام مرحوم علی خان میار نایب الحکومه کلارستاق در زمان حکومت سپهدار اعظم در محال ثلاث می آید که مرحوم اسداله خان میار فرزندش بر روی فامیل اضافه کرد. 16. میار کلارستاقی (بازماندگان مرحوم علی اکبرخان میار نوه مرحوم آقا اسداله )

•·  میارهای گرکلای بیرون بشم کلاردشت

17. میار عباس کیانی: این طایفه  از بازماندگان کوچکترین پسر کیا عباسعلی میار یعنی مرحوم نصیر سلطان میار یا کیا نصیر (سلطان درجه نظامی در دوره قاجاریه بوده است که معادل درجه سرهنگی است) می باشند که اکنون بازماندگان مرحوم آقا ولی میار می باشند. پسوند عباس از کیا عباس و کیانی نیز از شاهان رویان و رستمدار یعنی ملک کیومرث می آید.

•·  میارهای گرمابک یا مرزان آباد

18. میار ملک مرزبان (ملک مرزبان) : این طایفه از بازماندگان پسر دوم کیا عباس میار یعنی آقا حسینقلی میار نایب الحکومه کلارستاق در زمان حکومت برادرش مرتضی قلی بیک می باشند و اکنون این طایفه از بازماندگان مرحوم میرزا عبداله خان میار (ادیب - شاعر - مورخ) می باشند. پسوند ملک مرزبان از ملک کیومرث رستمداری و سلسله پادشاهی پادوسبانان می آید.

•·  میارهای نجار کلای چالوس

19. میار: این طایفه نیز از بازماندگان رضا قلی سلطان میار فرزند کیا عباس میار می باشند و اکنون بازماندگان مهدیقلی سلطان میار در نجارکلا می باشند. (سلطان درجه نظامی در دوره قاجاریه بوده است که معادل درجه سرهنگی است)

میارهای بورسر چالوس

20. میار کیانی: در مورد اجداد این خاندان اطلاعات چندانی در دست نیست اما نباید این طایفه را با میارکیانی های روستای حریس (حریث کنونی) بیرون بشم یا مرزن آباد اشتباه گرفت چرا که میار کیانی های حریس اصالتاً میار نیستند و از طریق مادرشان که از میارهای بورسر بوده است، به این فامیل نائل شده اند مگر آن که مدارکی دال بر این مدعا بدست بیاید.

•·  میارهای گراکوه شهسوار (تنکابن)

21. میاری: این طایفه از بازماندگان میرزا عبداله میار کلارستاقی فرزند مهدیقلی سلطان میار می باشند که احتمال قریب به یقین همان جد میارهای نجارکلا می باشد. (سلطان درجه نظامی در دوره قاجاریه بوده است که معادل درجه سرهنگی است)

•·  میارهای رودگر محله نشتاررود

22. میار عندلیب: این خاندان نیز همانند میار صادقی ها از بازماندگان کربلایی فرج اله میار لاهویی می باشند که اکنون بازماندگان مرحوم آقا شیخ مرتضی میار فرزند ملا عباسعلی میار فرزند کربلایی فرج اله میار لاهویی می باشند. آقا شیخ مرتضی به جهت قدرت سخنوری بالا و صدای خوش به عندلیب مشهور شد و این پسوند را به میار افزود.

•·  میارهای گیل کلای چالوس

23. میار: میار های گیل کلا از بازماندگان مرحوم بهرام خان فرزند میرزا آقا میار لاهویی می باشند و بدون پسوند می باشند.

• میارهای کلارآباد

24. میار نعیمی : احتمالاً شاخه ای از میار نعیمی های لاهو می باشند و از نوادگان کیا نعیم شاه می باشند. اطلاعات دقیق نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.

•·  میارهای  سوادکوه

25. میار: میارهای سوادکوه بدون تردید از کلادشت هستند اما در مورد جد آنان که در حدود 250-300 سال پیش به سواد کوه مهاجرت کرده است که مقارن با حکومت کیا نعیم میار بر کجور و کلارستاق بوده است، اطلاعات دقیقی نیست. اکنون میارهای سوادکوه  در میار کلای سوادکوه زندگی می کنند و دو شاخه میارهای ساری و قائمشهر نیز از آنان منشعب  شده اند.

•·        میارهای ساری

26. میار: جد این خاندان یعنی مرحوم کربلایی حسن میار از میارکلای سوادکوه به میارکلای ساری آمده است و شاخه میارهای ساری از بازماندگان ایشان و آقا عبدالعلی میار ضابط منطقه می باشند اما اطلاعات دقیقی در دست نیست.

•·        میارهای قائمشهر

27.میار صنمی: این خاندان نیز شاخه ای از میارهای سوادکوه می باشند که  جد این خاندان آقا ابراهیم میار  سوادکوهی می باشد که دو پسرش حاج خلیل و آقا شیخ مهدی از سوادکوه  به روستای صنم  قائمشهر مهاجرت کردند و اکنون بازماندگانشان در این مناطق هستند.

خواهشمند است برای کاملتر کردن این اطلاعات و شجره خاندان میار و نحوه ارتباط این خاندان ها با یکدیگر، هرگونه سند و مدرکی دارید یا اطلاعاتی دارید با بنده در میان بگذارید.

 قلباً ازتمامی بزرگانی که مرا در نوشتن این مطالب یاری کردند کمال تشکر و قدردانی را دارم.

منابع:

1. بخشی از تاریخ و شجره نسب خاندان میار (خطی)- نگارنده میرزا عبداله خان میار -1329 هجری قمری
2. بخشی از تاریخ و شجره نسب خاندان میار (خطی)- نگارنده محمد امین خان میار -1318 هجری شمسی
3. خاطرات عزیزاله خان میار(خطی) – 1330 هجری شمسی
4. تاریخ تنکابن – نگارنده علی اصغی یوسفی نیا – نشر قطره 1370
5. فرهنگ نامها و نام آوران مازندران غربی – نگارندگان علی اصغر یوسفی نیا و ابولحسن واعظی تنکابنی -  انتشارات تنکابن 1380
6. محال ثلاث در جنبش مشروطیت – نگارنده ایرج رودگر کیا دارا – نشر کیانا  1381
7.  زندگی نامه خاندان میار کلارستاقی -  تهیه و تدوین سید علی شمس طالقانی – انتشارات کلار 1382
8. چالوس در آیینه تاریخ -  مؤلف صفرعلی محمد پور – انتشارات کلام مسعود 1386